ادب الهی کتاب دوم مبانی تربیت

معرفی کتاب

حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی رحمه الله علیه نیز در مقام یک مرجع والامقام و عالم عامل با نگاهی اجتهادی, دورنمای نظام تربیت اسلامی را در قالب سلسله مباحثی تحت عنوان ” ادب الهی” در پنج جلد ترسیم کرده است.

این اثر دومین, مجموعه برآمده از آن مباحث, با عنوان مبانی تربیت است که مجموعه اصول عملی و نظری خودسازی و دیگرسازی, در آن گرد آمده است. با توجه به اینکه هرکس به اندازه ای که ساخته شده است, وظیفه دارد دیگرسازی کند, شناخت این مبانی برای تربیت در ابعاد و محیط های مختلف, ضروری است.

برشی از کتاب

یکی از بزرگان بود که این مطلب را پنجاه سال پیش بیش از مکرر از ایشان شنیدم. ایشان رضوان الله علیه مطالبی را می فرمود که آن موقع متوجه ظرافت آن نمی شدم بعد دیدم که چه قدر مطالب ایشان ظریف بود. ایشان گاهی تعبیر می کرد ای جوان!نمی خواهد به خودت فشار بیاوری و با چرت , نمازشب بخوانی! بخواب ثواب خواب تو بیش از نماز شب است. من این حرف ایشان را پس می زدم. خیلی حرف عجیبی بود. چقدر در آثار و برکات نماز شب سخن گفته اند و من متوجه نمی شدم که ظرافت بیان ایشان چه بود و می خواست بگوید: این بلند شدن از حب به نفس است; چرا به خودت فشار می آوری؟
اصلا همین که انسان سلیقه ای عمل نکند خودش ریاضت است; یعنی همین سلیقه ای عمل نکردن , مجاهده با نفس است.

در سوال مطرح می شود که انسان اگر بخواهد خودش را به آداب انسانی مودب کند، چه کاری باید انجام دهد؟

در جواب پاسخ داده می شود که انسان نخست باید این روش زشت را ببیند و در درون متنفر شود و این تنفر درونی، آگاهی است به او، که این رفتار زشت است (چون از درون این زشتی را ادراک می کند)، بعد این را مراقبت کند که عملا مرکتب این عمل زشت نشود، و این یک روش رفتاری است که ادب انسان است.